Een korte toelichting over de Hurwenense Uiterwaarden en NaturesArt in deze PDF: KIL VAN HURWENEN
De rijkdom aan planeten en landschappelijke elementen is te zien op de site van de ecoloog Cyril Liebrand “zoden aan de dijk“ en op de site Kil vanHurwenen
Het plan
Aan de zuidoever van de Waal liggen de Hurwenensche uiterwaarden (gemeente Maasdriel), tussen het dorp Hurwenen en de brug bij Zaltbommel. Daarbinnen ligt een van de oudste natuurreservaten van Nederland, de Kil van Hurwenen Het is een gevarieerd gebied waar landbouw, natuur en hoogwaterberging naast elkaar van belang zijn. Bewoners uit de omgeving recreëren in de uiterwaard, er wordt gewandeld, gefietst en gezwommen. In 2002 is het startsein gegeven voor de herinrichting van de uiterwaard. Doel was verbetering van de natuurkwaliteit in het natuurgebied de Kil, verbetering van de waterkwaliteit van de Waal en verbetering van de leefomstandigheden van diverse plant- en diersoorten. Een project “in progress” waar we in 2025 zien dat alle puzzelstukjes op hun plaats vallen. Beheer, vergoedingen, veiligheid worden steeds beter. Toezicht en handhaving zijn nog punten in ontwikkeling.
In deze uiterwaard werkte het toenmalige Dienst Landelijk Gebied aan twee projecten: de aanleg van een meestromende nevengeul en de revitalisering van het natuurgebied de Kil.
Gijsbert werkte mee aan de begeleiding, als kunstenaar, wethouder, als klankbordgroep-lid en samen met de Stichting Dorp en Landschap Bommelerwaard aan diverse verbeteringen, aanpassingen en uiteindelijk optimaal beheer. Gedeelde droombeelden van vele hectares bloeiende golvende hooilanden, levende moerassen en wateren gaven inspiratie om samen te werken aan een beheer door lokale partijen zoals de agrarische natuurvereniging de Capreton.
De glanshaverhooilanden op het nieuw gevormde eiland zijn de afgelopen jaren fors uitgebreid en de soortenrijkdom is uniek te noemen. Dit alles nauwkeurig begeleid door diverse ecologen, waaronder de eerder genoemde Cyril Liebrand. De Provincie Gelderland kijkt mee in het kader van het Gelders Natuurnetwerk en ook Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer hebben hun ecologen in het gebied.
In het noorden van de Hurwenense uiterwaard stroomt een meestromende nevengeul. De nevengeul zorgt voor schoon en gezond water en een beter leefmilieu voor diverse plant- en diersoorten, met name voor stromingminnende vissoorten in de Waal. Aanleg van de nevengeul vond plaats binnen de Kaderrichtlijn Water, een Europees programma om de (ecologische) waterkwaliteit van binnenwateren te verbeteren. Daarnaast draagt het project ook bij aan de ecologische doelstellingen van het Europese Natura 2000-programma.
In het westelijke deel van de Hurwenense uiterwaard werd het natuurgebied de Kil gerevitaliseerd. De natuurkwaliteit verbetert, onder andere door verjonging van het riet en door verbetering van de waterhuishouding. Van dat laatste profiteert ook het naastgelegen landbouwgebied. Met aankoop van gebieden en samenwerkingsovereenkomsten met gebruikende agrariërs blijft het gebied mooi en voortdurend in ontwikkeling
Samenwerking
Rijkswaterstaat is opdrachtgever voor de nevengeul en terreineigenaar in een groot deel. Provincie Gelderland is opdrachtgever voor de Kil. Staatsbosbeheer is voornaamste beheerder in het westelijke deel. Binnen een overleggroepje dat bekend staat als “de waardman” worden enkele keren per jaar beheerszaken afgestemd.
